Jak centra logistyczne zmieniają globalny łańcuch dostaw?

Globalny łańcuch dostaw to sieć łącząca dostawców surowców, producentów i dystrybutorów obejmująca szeroki zakres terytorialny. Ważnym ogniwem tego łańcucha są centra logistyczne, bez których realizacja usług związanych z dostawą towarów nie byłaby możliwa. W jaki sposób każde centrum logistyczne będące częścią sieci wpływa na globalny łańcuch dostaw? Dowiedz się, czytając poniższy tekst.

Czym jest globalny łańcuch dostaw?

Globalny łańcuch dostaw jest siecią połączeń między dostawcami surowców, producentami oraz dystrybutorami. W odróżnieniu od lokalnych, globalny łańcuch może być bardzo rozbudowany i zależny od wielu czynników. Sieć połączeń obejmuje wszystkie działania związane z dostawą towarów od dostawcy do odbiorcy, a uczestnikami globalnego łańcucha dostaw są podmioty gospodarcze rozproszone na dużym obszarze, który obejmuje co najmniej kilka państw.

Na globalny łańcuch dostaw wpływają rozmaite czynniki biologiczne, naturalne, polityczne i technologiczne. O ile wpływ uczestników łańcucha na trzy pierwsze jest ograniczony lub żaden, o tyle kwestie technologiczne w dużym stopniu zależą od zaangażowania uczestników tworzących łańcuch oraz od ich działań. Jednym z elementów łańcucha, którego organizacja i funkcjonalność znacząco wpływa na jego kształt i kondycję są centra logistyczne.

Czym jest centrum logistyczne?

Centrum logistyczne jest obiektem rozumianym jako budynek lub kompleks budynków wraz z infrastrukturą, w obrębie którego zachodzą procesy logistyczne związane z towarem. Korzystając z definicji proponowanej przez Encyklopedię Zarządzania*, można określić centrum logistyczne jako „obiekt przestrzennie funkcjonalny wraz z infrastrukturą i organizacją, w którym realizowane są usługi logistyczne związane z przyjmowaniem, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów oraz usługi towarzyszące, świadczone przez niezależne w stosunku do nadawcy lub odbiorcy podmioty gospodarcze”

Funkcje logistyczne realizowane w ramach centrów logistycznych w oczywisty sposób wpływają na globalny łańcuch dostaw, jeśli centra takie stanowią jego element.

Rodzaje centrów logistycznych w zależności od przyjętych kryteriów

Warto podkreślić, że każde centrum logistyczne będące częścią globalnego łańcucha dostaw wpływa na jego kształt, nawet jeśli jest najmniejszym ogniwem tego łańcucha. Wielkość oraz związany z nią zasięg oddziaływania stanowi częste kryterium podziału centrów logistycznych. W jego ramach wyróżnia się:

• centra globalne, o największej powierzchni i zasięgu oddziaływania od 500 do 800 km,
• centra regionalne, obejmujące wyznaczony region, o zasięgu do 80 km,
• centra lokalne, końcowe, których zasięg oddziaływania to maksymalnie 10 km.

Oczywiście każde z tych centrów reprezentuje zakres usług adekwatny do poziomu istotności.

Należy zaznaczyć, że kryterium wielkości i zasięgu nie jest jedynym, według którego można wyodrębnić w globalnym łańcuchu dostaw centra logistyczne. Obiekty te mogą być jedno- i wieloczłonowe (odpowiednio: skoncentrowane na danym obszarze i rozproszone), a także podzielone ze względu na rodzaj transportu – centrum logistyczne intermodalne realizuje przeładunek towarów przy użyciu kilku środków transportu, a centrum logistyczne nieintermodalne – wyłącznie jednego.

Jak działa centrum logistyczne?

Wszystkie centra logistyczne mają za zadanie zrealizowanie operacji w jak najkrótszym czasie z bezbłędnością na poziomie niemal 100 %. W ciągu wielu lat doświadczeń w obszarze logistyki, opracowano funkcjonalny schemat centrum logistycznego, który spełnia powyższe warunki. Kompleksowe centrum logistyczne obejmuje:

• terminal kontenerowy – tu odbywa się przeładunek, składowanie i załadunek towarów,
• magazyny, place składowe, usługi logistyczne – te elementy centrum logistycznego służą do przeprowadzania operacji związanych z przechowywaniem i przelokowaniem towaru w związku z zarządzaniem gospodarką magazynową,
• obiekty biurowe – części budynków lub odrębne obiekty, w których odbywa się obsługa klienta (również w przypadku realizacji usług dodatkowych),
• usługi towarzyszące – usługi pozostałe, poza usługami obejmującymi standardowy zakres czynności (np. obsługa zwrotów czy pakowanie zamówień w określony sposób),
• platformy komunikacyjne – wymiana informacji obejmująca zarządzanie zamówieniami oraz zarządzanie gospodarką magazynową,
• zarząd – zarządzanie procesami oraz magazynem przy udziale systemów informatycznych.

Każdy z wymienionych elementów z osobna oraz wszystkie połączone ze sobą, w oczywisty sposób wpływają na globalny łańcuch dostaw. Im lepsza organizacja procesu i mniej popełnionych błędów, tym szybciej zostanie zrealizowana usługa.

Główne funkcje centrum logistycznego

Funkcje, jakie pełnią centra logistyczne nie są jednakowe i zależą od wymagań klientów, którzy mogą oczekiwać jedynie obsługi w zakresie logistyki obejmujące np. jedynie przeładunek czy obsługę celną, ale także korzystanie z fulfillmentu czy innych usług. Dlatego określając funkcje centrum logistycznego, wyróżnia się:

• funkcje logistyczne, czyli magazynowanie, realizacja zamówień, transport, kompletowanie zamówień oraz zarządzanie zapasami,
• funkcje pomocnicze, a więc m.in. usługi informatyczne, obsługa celna, spedycja, ubezpieczenia,
• funkcje dodatkowe obejmujące obsługę maszyn, naprawę urządzeń, usługi hotelarskie i gastronomiczne, usługi telekomunikacyjne, księgowe i bankowe

W zależności od obszarów działalności centrów logistycznych w ramach oferowanych usług, zmienia się oczywiście kształt globalnego łańcucha dostaw.

Lokalizacja centrów logistycznych

Centra logistyczne spełniają określoną rolę w globalnym łańcuchu dostaw nie tylko ze względu na ich specyficzną organizację oraz funkcjonalność, ale także z uwagi na lokalizację. Nowoczesne centrum logistyczne najczęściej lokuje się w obszarze, na który wskazują przesłanki ekonomiczne. Poza dostępem do infrastruktury komunikacyjnej, co jest kluczowe, na korzystne miejsce lokalizacji wskazują również inne czynniki, m. in. ceny i dostępność terenów pod inwestycje, wartość rynku logistycznego czy odpowiedni rynek pracy. Największym zainteresowaniem inwestorów cieszą się miejskie centra logistyczne zlokalizowane w pobliżu dużych aglomeracji.